Kasia Gurbacka
Dietetyk,
Promotor Zdrowego Odżywiania
Autorka Diety Venus
Czy stres może powodować kłopoty ze zdrowiem, brak efektów w odchudzaniu, złe samopoczucie i różne bóle?
Niepokojące objawy nie muszą wcale oznaczać choroby…
Częściej niż przypuszczamy, nasze dolegliwości mają charakter psychosomatyczny, a więc są zaledwie reakcją na bodźce psychologiczne. I podczas gdy na pytanie „czy jesteś zestresowany?” odpowiadamy przecząco, w zanadrzu czają się jednak lęki, niepokoje czy przepracowanie. Bowiem stres to nie tylko utrata pracy czy rozwód, ale także wymagająca choć lubiana praca, nadmiar obowiązków domowych czy choćby codzienny pesymizm każący oczekiwać możliwie najgorszego scenariusza.
OBJAWY STRESU
Najczęstszą natychmiastową reakcją na duży stres są bóle brzucha czy głowy, a także uczucie ucisku w klatce piersiowej i te symptomy zwykle potrafimy zidentyfikować. Niestety, chroniczny stres, który nie wywołuje typowego uczucia podenerwowania i czasem wydaje się być wręcz nieobecny, ma przełożenie na bardzo wiele procesów fizjologicznych, prowadząc do stanów diagnozowanych potem jako choroby. W większości takich przypadków lekiem są jednak nie tabletki, ale znalezienie źródła stresu i poradzenie sobie z nim.
Oto najczęstsze objawy typowo stresowych dolegliwości, z którymi chodzimy po lekarzach, wypatrując choroby:
- Biegunki, zaparcia i nudności, często diagnozowane jako zespół drażliwego jelita
- Bóle mięśni i stawów
- Częste infekcje i słaba odporność
- Brak energii
- Utrata libido bądź problemy z erekcją
- Dzwonienie w uszach, drganie powieki, spocone ręce czy stopy
- Problemy z połykaniem
- Bóle szczęki i zębów
- Zaburzenia miesiączkowe
- Wysypki, egzemy, trądzik czy łysienie
- Nadciśnienie, podwyższone tętno, kołatanie serca
W olbrzymiej większości przypadków powyższe niepokojące objawy okazują się być po prostu efektem zbyt szybkiego, nerwowego czy aktywnego trybu życia, który nie daje organizmowi niezbędnego wytchnienia.
JAK PORADZIĆ SOBIE ZE STRESEM?
Niektóre źródła codziennego stresu można wyeliminować, ale mało kto może sobie pozwolić na rzucenie pracy czy zerwanie kontaktów z teściową. Dlatego psycholodzy podpowiadają, że lepszą strategią jest nauczyć się radzić sobie ze stresem, bo nie jesteśmy go w stanie w życiu uniknąć całkowicie.
W zależności od typu osobowości różnym ludziom pomagają różne sposoby rozładowania negatywnych emocji. W badaniach psychologicznych wielkie sukcesy odnosi medytacja, która oznacza nie tyle skomplikowany buddyjski rytuał, co kilka minut codziennego wyciszenia i „wyłączenia” mózgu. Różnorodne techniki polegają na stopniowym zaciskaniu i rozluźnianiu mięśni, powtarzaniu danej frazy czy wyobrażaniu sobie określonych sytuacji. Kilka tygodni takiej pracy nad sobą, w połączeniu z miarowym oddychaniem, przynosi zaskakujące efekty.
Kolejnym niezawodnym trikiem jest uprawienie sportów, które powodują wzrost endorfin, czyli hormonów szczęścia i stymulują mózg do dobrego samopoczucia. Ponadto regularny wysiłek pozwala utrzymywać w karbu kortyzol oraz adrenalinę – hormony odpowiedzialne za szeroko pojmowany stres. Wreszcie, trening pozwala też rozładować napięcie mięśni, które bardzo często czujemy np. w górnej części pleców czy szyi.
OTO DIETA PRZECIWSTRESOWA
Naturalną reakcją organizmu na stres jest ochota na podjadanie. Co z tego wynika po kilku miesiącach, wszyscy dobrze wiemy. Na szczęście, istnieją sposoby jak zaspokoić psychologiczną potrzebę chrupania i jednocześnie nie wyrządzić sobie dietetycznej krzywdy. Wiele pokarmów bogatych jest w związki, które wykazują łagodzące działanie na układ nerwowy, więc jeśli nogi same kierują się do lodówki, warto wiedzieć co powinno się w niej znaleźć…
Surowe warzywa – pokrojone w słupki lub plasterki surowe marchewki, buraki, ogórki, papryka czy seler naciowy zaspokajają nerwową potrzebę chrupania, będąc znacznie zdrowszą alternatywą niż chipsy czy pszenne paluszki z olejem palmowym i cukrem ( o którym często nawet nie wiesz). Badania antropologiczne wskazują, że odgłos chrupania podświadomie zawsze oznaczał dla ludzi, że dane pożywienie jest świeże, a dodatkowo dawał przyjemność terapeutycznego, kontrolowanego niszczenia – coś na podobieństwo przebijania folii bąbelkowej.
Orzechy – nie tylko chrupią, dając naszym zmysłom relaksującą przyjemność, ale dostarczają organizmowi cennych witamin i minerałów, które stabilizują emocje i pomagają okiełznać nerwy. Godne polecenia są zwłaszcza bogate w witaminy B i E migdały oraz obfitujące w cynk nerkowce.
Węglowodany złożone – mózg w naturalny sposób wyszukuje w otoczeniu węglowodanów, gdy działają jak zastrzyk serotoniny. Niestety, naszym pierwszym wyborem zwykle bywają słodycze, które owszem, pozwalają na chwilę poczuć się lepiej, ale tuczą i powodują niebezpieczne skoki poziomu cukru we krwi – a to prosta droga do kolejnych nerwów. Wybierając węglowodany powoli rozpuszczalne, gwarantujemy mózgowi potrzebną dawkę hormonu szczęścia, ale bez szkody dla figury i rozregulowania systemu insulinowego. Warto więc sięgać po pełnoziarniste kasze i zdrowe, naturalne węglowodany.
Najczęściej czytane: Ta roślina działa jak narkotyk, wpływa na nasze lęki, podrażnia układ nerwowy, utrudnia koncentrację
Szpinak i spółka – zielone liściaste warzywa zawierają w sobie foliany, które wchodzą w proces produkcji dopaminy, hormonu odpowiedzialnego za uczucie przyjemności. Dodatkowo, szpinak, jarmuż czy kapusta włoska zawierają dobrze przyswajalny magnez, pomagający okiełznać stres.
Indyk, tofu, soczewica, owsianka, jajka – to pokarmy bogate w tryptofan, aminokwas mający odstresowujący wpływ na organizm. W jednym z kanadyjskich studiów, kobiety biorące suplement z tryptofanem po 15 dniach były znaczniej spokojniejsze i przyjazne otoczeniu niż grupa kontrolna przyjmująca placebo.
Tłuste ryby – łosoś, tuńczyk czy sardynki są niezwykle bogate w kwasy omega 3, które po raz kolejny okazują się być bezkonkurencyjne. Ich wpływ na układ hormonalny objawia się w regulowaniu wydzielania kortyzolu i adrenaliny, znanych jako hormony stresu. Jedzenie tłustych ryb morskich dwa razy w tygodniu przynosi widoczną poprawę w uregulowaniu gospodarki hormonalnej, także w przypadku burzliwych PMS-ów.
Owoce – zwłaszcza cytrusy, jagody, truskawki czy porzeczki obfitujące w wysokie dawki witaminy C. Ten dobroczynny antyoksydant okazuje się mieć zasadnicze znaczenie dla pokonywania stresu oraz lepszych zdolności kognitywnych.
Czarna czekolada – choć trudno kogokoliwiek zachęcać do jedzenia słodyczy, gorzka czekolada o zawartości kakao powyżej 70% w badaniach klinicznych okazuje się redukować poziom kortyzolu i obniżać ciśnienie krwi. A do tego dochodzi jeszcze pełen przyjemności smak oraz udowodniony efekt uszczęśliwiania mózgu. Jedna kostka dziennie na pewno więc nie zaszkodzi, a może pomóc.
HERBATKI ZIOŁOWE
Bardziej bezpośredni wpływ na kojenie nerwów mają napary ziołowe, które mogą działać doraźnie, pomagając uspokoić się i usnąć po nerwowym dniu. Do największych hitów należy na pewno herbatka z rumianku, która w sposób udowodniony naukowo redukuje stany rozstroju nerwowego oraz promuje lepszy, głębszy sen.
Jeśli nerwy często płatają nam figla, warto też sięgnąć po trawę cytrynową oraz werwenę, nieco mniej znane ale bardzo skuteczne ziółka, które pomagają się zrelaksować i mają pozytywny wpływ na stany niepokoju i irytacji. Wreszcie, szczególnym nerwicowcom poleca się także walerianę, w formie naparu, kropli czy tabletek, która wyraźnie obniża napięcie nerwowe, fizyczne i emocjonalne, gwarantując przespane noce. W przypadku waleriany należy jednak zachować ostrożność – nie mogą jej przyjmować dzieci do 12 lat, zaś większe dawki mogą powodować otumanienie i nadmierną ospałość.
Zobacz też:
Ta roślina może powodować depresję i stany lękowe (działa jak narkotyk)
Raport o oleju kokosowym (zobacz naukowe wyjaśnienie)
Czy picie octu jabłkowego z rana pomaga schudnąć? Na co działa ocet jabłkowy?
Źródła:
http://www.webmd.com/balance/stress-management/stress-symptoms-effects_of-stress-on-the-body?page=2
http://www.helpguide.org/articles/stress/stress-symptoms-causes-and-effects.htm
http://www.webmd.com/diet/ss/slideshow-diet-for-stress-management
http://www.naturalnews.com/043048_herbal_tea_anxiety_relaxation.html#