Kasia Gurbacka
Dietetyk, Promotor Zdrowego Odżywiania
Autorka Diety Venus

Warzywa i owoce to bogate źródło witamin, składników mineralnych, błonnika, a nawet przeciwutleniaczy. Niestety, w wielu przypadkach to także bogate źródło pestycydów, metali ciężkich, azotanów i azotynów. Dzięki działaniom amerykańskiej organizacji Environmental Working Group (EWG), każdego roku powstaje lista prezentująca tzw. „parszywą dwunastkę”, czyli najbardziej zanieczyszczonych warzyw i owoców.

Niepokojące badania

W 2013 roku, na zlecenie USDA (Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych) przeprowadzono badania ponad trzech tysięcy próbek warzyw i owoców. Wyniki badań były zaskoczeniem dla wszystkich, ponieważ w czasach wszechobecnej promocji zdrowego stylu życia i eko-żywności, w blisko dwóch tysiącach testowanych próbek wykryto niebezpieczne substancje. Jak podaje EWG, wykryto wówczas ponad 165 różnych pestycydów.

Przeprowadzone badania stały się inspiracją do stworzenia listy z tzw. „parszywą dwunastką” (często też nazywana w Polsce mianem „brudnej dwunastki”), a także do kontynuowania badań w kolejnych latach. I chociaż mogłoby się wydawać, że testy prowadzone w Stanach Zjednoczonych niewiele mają wspólnego z polską rzeczywistością, to jednak warto zwrócić uwagę na to, by w codziennej diecie pojawiały się warzywa i owoce pochodzące z ekologicznych upraw (kupowane u zaprzyjaźnionego rolnika, w sprawdzonych sklepach ze zdrową żywnością, czy też na miejscowych ryneczkach).

Popularne: Ranking, najlepszych odżywczo warzyw

W tych owocach znaleziono najwięcej pestycydów!

W 2015 roku zastosowano ponad 34000 próbek pochodzących z 48 najpopularniejszych owoców i warzyw. Przygotowane próbki testowano w taki sposób, w jaki zwykle wykorzystują je konsumenci. Badano więc nie tylko nieumyte owoce i warzywa, ale i te dokładnie oczyszczone i pozbawione skórek. W podsumowaniu podkreślono, że:

  • 99% próbek jabłek, 98% próbek brzoskwiń i 97% nektarynek, zawierały pozostałość po co najmniej jednym typie pestycydów;
  • średniej wielkości ziemniak zawierał w swym składzie więcej szkodliwych środków, niż jakikolwiek inny produkt;
  • w pojedynczym winogronie i papryce czerwonej, znaleziono 15 różnych pestycydów;
  • 13 różnych pestycydów wykryto także w: pomidorkach cherry, nektarynkach, brzoskwiniach, importowanym groszku, truskawkach.

Na tej podstawie przygotowano listę (w tej chwili to najbardziej aktualna lista) 12 najbardziej obciążonych pestycydami warzyw i owoców, na której znalazły się:

  1. jabłka,
  2. brzoskwinie,
  3. nektarynki,
  4. truskawki,
  5. winogrona,
  6. seler,
  7. szpinak,
  8. papryka czerwona,
  9. ogórki,
  10. pomidorki cherry,
  11. groszek (importowany),
  12. ziemniaki.

Dodatkowo do listy dodano dwie pozycje: ostrą paprykę oraz jarmuż, które poddane badaniom wykazały zawartość znacznej ilości środków owadobójczych. Jak podkreśla EWG, to właśnie te środki wywierają silnie negatywny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego człowieka.

Zobacz też: 4 smaczne produkty, które usuwają toksyny z organizmu

Pestycydy w żywności dla dzieci

USDA przeprowadziło także staranne badania produktów dedykowanych dla najmłodszych dzieci. Na 777 próbek, w co najmniej 5% wykryto obecność ok. 10 różnych pestycydów. Co więcej, 1/3 brzoskwiń przeznaczonych do produkcji dziecięcych posiłków, nie spełniała europejskich norm produkcji tego typu żywności. Na tym jednak nie koniec. W 23% próbek jabłek znaleziono toksyczne substancje (acetamipryd oraz neonikotynoidy), które mogą wywoływać zaburzenia w rozwoju układu nerwowego dzieci. Szkodliwe (i zakazane w Europie) substancje wykryto także w ok. 17% soków jabłkowych i winogronowych, oznakowanych jako produkty dla małych dzieci.

Jeść czy nie jeść?!

Żyjemy w czasach masowej produkcji żywności, której jakość nierzadko wiele pozostawia do życzenia. Warzywa i owoce, chociaż mogłoby się wydawać, że są w pełni naturalnym źródłem witamin i minerałów, mogą być szkodliwe dla zdrowia. Nie oznacza to jednak, że jesteśmy skazani na witaminy podawane w tabletkach.

Wystarczy jedynie zwrócić większą uwagę na źródło pochodzenia spożywanych przez nas warzyw i owoców, a także zadbać o staranne ich umycie przed podaniem na stół. Należy pamiętać także o tym, że zdecydowanie lepszym wyborem będzie zakup świeżych owoców i warzyw u zaprzyjaźnionego rolnika, niż tych dostępnych w hipermarketach. Warto także w sklepach wybierać warzywa ekologiczne lub tak zwane BIO. Choć kosztują nieco więcej, warto je kupić, ponieważ są zdrowsze i zawierają mniej pestycydów. 

4 proste kroki aby pozbyć się niebezpiecznych substancji z warzyw i owoców:

Staranne mycie warzyw i owoców pozwala pozbyć się wszelkich chemikaliów, bakterii i pasożytów. Niestety, zwykłe płukanie pod bieżącą wodą (nawet ciepłą) nie jest wystarczające, by skutecznie obmyć warzywa i owoce ze szkodliwych zanieczyszczeń. Wszystko przez wzgląd na to, że współcześnie stosowane pestycydy mają oleistą konsystencję, która zapobiega zbyt szybkiemu wypłukiwaniu ich przez deszcze. I chociaż zanieczyszczenia te nie są widoczne gołym okiem, to ich usunięcie wymaga zastosowana wody o odczynie alkalicznym.

Specjalistyczne preparaty do oczyszczania warzyw i owoców, jakie dostępne są na rynku, działają przede wszystkim na szkodliwe bakterie (E.coli, Listeria, Salmonella), pozostając nieskuteczne wobec niektórych pestycydów. Okazuje się jednak, że do skutecznego pozbycia się szkodliwych zanieczyszczeń, wystarczy kilka produktów jakie można znaleźć w każdej kuchni.

Proces przygotowania warzyw i owoców do jedzenia czy też gotowania może wydawać się nieco kłopotliwy, jednak po pewnym czasie staje się w pełni naturalnym i zdrowym nawykiem.

1 krok – przygotowanie

Płukanie warzyw lub owoców pod bieżącą, zimną wodą.

2 krok – usuwanie szkodliwych bakterii

Do 1 litra wody należy dolać pół szklanki octu (najlepiej winnego lub jabłkowego, jednak zwykły również może być zastosowany w tym celu) lub 2-3 łyżeczki kwasku cytrynowego. W tak przygotowanym roztworze o odczynie kwaśnym, należy zanurzyć warzywa lub owoce na 2-3 minuty.

3 krok – usuwanie pestycydów

Do 1 litra wody należy dodać 1 czubatą łyżkę sody kuchennej i do tak przygotowanego roztworu alkalicznego przekładane są warzywa i owoce, na kolejne 2-3 minuty.

Po wykonaniu tego kroku można zauważyć wyraźne zmiany w kolorze wody. Staje się ona mętna lub o żółtawym zabarwieniu. Często też mogą unosić się na jej powierzchni tłuste smugi lub plamy.

4 krok – ponowne mycie pod bieżącą wodą

Na koniec należy ponownie przepłukać warzywa lub owoce pod bieżącą wodą, a następne dokładnie osuszyć je papierowym ręcznikiem.

Przygotowane w ten sposób warzywa i owoce można przechowywać w lodówce (należy pamiętać o tym, że okres ich przydatności jest nieco krótszy niż przed myciem), by mieć zawsze dostęp do smacznych, czystych i zdrowych warzyw i owoców. W ten sposób nawet produkty zakupione w hipermarkecie lub u nieznanego sprzedawcy, staną się naturalnym źródłem witamin i minerałów.

Oczywiście idealnie byłoby, gdybyśmy zawsze mieli dostęp do warzyw i owoców bio i tych ekologicznych. Choć oczywiście nie są one idealnie wolne od pestycydów, przynajmniej nie wszystkie, ale zgodnie z przepisami i normami zawierają ich dużo mniej.

Zobacz też:

12 owoców i warzyw bogatych w błonnik

Ranking najlepszych odżywczo warzyw

Czy kaszanka może być następnym „super food”?

raport o oleju kokosowym

 

Materiały źródłowe:

http://dieta.mp.pl/zasady/show.html?id=67297

http://www.ewg.org/foodnews/summary.php

http://www.ewg.org/foodnews/dirty_dozen_list.php

http://etermed.pl/jak-myc-warzywa-i-owoce-aby-pozbyc-sie-niechcianych-bakterii-chemikalii-i-pasozytow

http://www.akademiawitalnosci.pl/jak-szybko-i-tanio-usunac-pestycydy-z-warzyw-i-owocow